به گزارش صبح تازه،بسیاری معتقدند که مترو اصلی‌ترین مرکز شیوع کرونا در شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان ، تبریز و مشهد است. وسیله حمل‌ونقل عمومی که در آن حتی حداقل‌ترین پروتکل‌های بهداشتی را نه می‌توان رعایت کرد و نه کسی آن را رعایت می‌کند. اما تا چه حد این گفته صحت دارد؟ و آمار و ارقام در این خصوص چه می‌گویند؟

بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد مجموع افراد مشکوک در شرکت بهره‌برداری مترو تا تاریخ ۸ فروردین‌ماه ۵۰ نفر بوده که تعداد ۳۰ نفر آن‌ها پس از آزمایش کرونا مثبت بوده‌اند. از تعداد ۳۰ نفر مبتلابه ویروس کرونا در شرکت بهره‌برداری مترو تعداد ۲۶ نفر از کارکنان (۸۷ درصد)، ۳ نفر پلیس مترو (۱۰ درصد) و یک نفر  کارکنان پیمانکاران بوده‌اند. از تعداد ۳۰ مبتلابه ویروس کرونا تا تاریخ ۸ فروردین‌ماه تعداد ۲۱ نفر  در منزل (۷۰ درصد) و ۹ نفر دیگر (۳۰ درصد) در بیمارستان بستری‌شده‌اند.

در هر واگن چه تعداد مسافر حضور دارد؟ بیایید یک واگن مترو را تصور کنیم. هر واگن دارای دو ردیف طولی صندلی است که شامل سه جفت صندلی شش عددی، یک جفت سه عددی و یک جفت دو عددی است و هر قطار نیز هفت واگن دارد یعنی حدود ۲۲۵ تعداد صندلی در هر قطار و ۳۲ صندلی در هر واگن. بیشتر جمعیت را، اما نفرات ایستاده تشکیل می‌دهند که در هر فضای میان صندلی‌ها و درها حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر می‌شوند و مطابق تابلوها، ظرفیت  ایستاده در برخی واگن‌ها بیش از ۱۰۰ نفراست. اگر جمعیت نشسته و ایستاده در هر واگن را به‌طور میانگین ۱۲۰ نفر در نظر بگیریم و ضرب‌در هفت واگن یک قطار کنیم دست‌کم برابر با ۸۰۰ مسافر در زمان شلوغی مترو خواهد شد. درنتیجه با توجه به آمار مبتلایان ۸ فروردین که پیش‌تر اعلام شد و شدت سرایت این بیماری در ماهای اخیر با توجه به کثرت جمعیت در واگن‌های مترو به عددی بالاتر در ابتلا به بیماری کرونا خواهیم رسید.

همواره یکی از مباحث بحث‌برانگیز در مترو سیستم تهویه هوای آن است. اینکه در صورت  متراکم بودن جمعیت در قطار آیا این سیتم تهویه می‌تواند هوای  آلوده داخل واگن را بگردش درآورد؟ محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران بابیان اینکه سیستم هوادهی قطار با استفاده از کولرهای گازی است گفته است «قطار به دو گونه عمل می‌کند. برای کنترل رطوبت و دمای داخل آن، هم هوا را خنک می‌کند و هم رطوبت هوا را کاهش می‌دهد. پس از هوای داخل و بیرون هم‌زمان استفاده می‌کند. درنتیجه چون هر دو کار را انجام می‌دهد و هوا را دوباره به داخل سیستم برمی‌گرداند هوای داخل واگن را برهم می‌زند، که این امر خطرناک است چراکه بخشی از هوای داخل واگن‌ها به سیستم هوادهی داده می‌شود و دوباره به داخل برمی‌گردد. او تصریح کرد: در مورد واگن‌ها باید حواس‌جمع شود و اگر نتوانند فاصله‌گذاری را در مترو عملی کنند باید حرکت مترو متوقف شود.

این در حالی است که ستاد ملی کرونا نیز در ابتدای سال جاری هشدار داده بود که  اگر پروتکل‌های بهداشتی در مترو رعایت نشود تردد این وسیله حمل‌ونقل عمومی را متوقف خواهد کرد. اما این طرح مخالفان سرسختی هم دارد  ازجمله «محمد علیخانی»، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر که معتقد است تعطیلی مترو پاک کردن صورت‌مسئله است  چراکه اکنون میزان استفاده از مترو به نصف رسیده و تنها سیستم حمل‌ونقل پایتخت تاکنون به‌طور متوسط ماهیانه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان زیان‌دیده است.

آن‌ها معتقدند که زمان حضور مسافر در مترو کوتاه و تا ۲۰ دقیقه بیشتر به طول نمی‌انجامد اما در برخی ساعات روز ازدحام جمعیت در آن‌ها تا حدی زیاد می‌شود که دیگر امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در آن وجود ندارد.ازاین‌رو اگرچه وسایل حمل‌ونقل عمومی در ایران منبع انتشار نیستند، اما به خاطر این‌که نمی‌توانیم به دلیل ازدحام داخل کابین‌ها پروتکل‌ها را رعایت کنیم. نیاز به تقویت ناوگان داریم.

این مباحث و اختلاف‌نظرها درباره مترو یک کلیدواژه مهم یعنی رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط دو سوی ماجرا یعنی مدیران ، مسئولان و مسافران را به ذهن متبادرمی‌سازد. اینکه در رعایت این پروتکل‌ها سهم مسئولان چه میزان است؟ و سهم مردم چیست؟

فاصله‌گذاری اجتماعی  چیزی است که مسافران باید خودشان در صف‌های ورود و نحوه ایستادن در قطار رعایت کنند مشروط بر اینکه مسئولین مربوطه محدودیت ورود به‌قطار را در هر سکو بر عهده بگیرند.

صندلی‌های  قطار مترو باید نشان‌گذاری شود تا فاصله‌ای رعایت شود مشروط به اینکه مسافران در زمان ورود به واگن،  خودشان این اصول گفته‌شده توسط  شرکت مترو را رعایت کنند.

دست‌فروش‌ها یکی از معضلات همیشگی واگن‌های مترو هستند که در ایام کرونا خود عامل انتقال ویروس از واگنی به واگنی دیگر و از فردی به فردی دیگر هستند.  مدیران شرکت مترو نیز بارها از  شهروندان و مسافران مترو خواسته‌اند تا از دست‌فروشان خرید نکنند چراکه این مسئله سبب استمرار حضور دست‌فروشان در مترو خواهد شد. این امر هم، زمانی محقق می‌شود که خود مدیران در راستای پروتکل‌های بهداشتی از ورود این افراد جلوگیری کنند.

عدم رعایت فاصله‌گذاری‌های تعیین‌شده مترو توسط مردم؛ بی‌توجهی عده‌ای از مردم و حتی دست‌فروشان به استفاده از ماسک با شیوهٔ درست؛ نبود تهویه مناسب هوا، نبود امکانات استریل کردن مداوم سطوح، دست‌ها و…همگی مواردی هستند که به‌وفور در روزها و ماه‌های گذشته دیده‌شده‌اند.ازاین‌رو باید اطلاع‌رسانی در مورد بیماری کرونا از طریق پوستر و ترویج استفاده از ماسک در فضاهای تبلیغاتی انجام شود. همچنین لزوم ضدعفونی روزانه ایستگاه‌ها و واگن‌های قطار شهری ازجمله اقدامات شرکت بهره‌برداری قطار شهری است.

لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در صندلی‌ها، آسانسور و پله‌برقی، گیت‌های بلیت‌فروشی و ممانعت از تردد و استفاده افراد فاقد ماسک از خدمات قطاری بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا، از دیگر اقدامات پیشگیرانه در حوزه حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری است.

در صورت لزوم توزیع دستکش رایگان در ، عرضه ماسک باقیمت مصوب دولتی نیز  در ایستگاه‌های مترو امکان‌پذیر شود.همچنین محدودیت مسافر گیری و ساعات کاری آن مطابق با تصمیم ستاد ملی کرونا  و علامت‌گذاری صندلی‌ها باید فصل پاییز و شیوع  موج سوم کرونا جدی گرفته شود چراکه تراکم بی‌اندازه در مترو می‌تواند ما را با موج چهارم و پنجم و… در ماه‌های آینده روبرو سازد. بی شک جدای از سهم دو طرف درگیردر توزیع کرونا در مترو تعامل مردم و مسئولین راهکار مقابله با کرونا در مترو خواهد بود.به عبارت بهتر باید گفت« کلید مقابله با کرونا در مترو تعامل مردم و مسئولین است»